لە جیهانی ئەمڕۆدا هەڵبژاردنی دروستی کەرەستەی خاو بۆ بەرهەمهێنانی بەرهەمە پیشەسازییەکان ڕاستەوخۆ کاریگەری لەسەر کوالیتی و مانەوە و کاراییەکانیان هەیە. یەکێک لە بەرهەمە زۆر بەکارهێنراوەکان شلەمەنی تەندروستی و پیشەسازییە، کە ڕۆڵێکی سەرەکی دەگێڕێت لە کۆنترۆڵکردنی ڕۆیشتنی ئاو لە بینا و دامەزراوەکاندا.
تەمەنی شلەمەنیەکان تەنها بەندە بە دیزاین و پرۆسەی دروستکردنیانەوە، بەڵکو مادەی جەستە و ئالۆوی بەکارهێنراو لە یەکلاکەرەوەترین هۆکارەکانن بۆ بەرگریکردن لە ژەنگ و پەستان و پەستان و لەبەرکردن.
ئالۆویەکانی وەکو مس و پۆڵا و زەماک هەریەکەیان تایبەتمەندی تایبەتیان هەیە کە وایان لێدەکات بۆ بارودۆخ و بەکارهێنانی جیاواز گونجاو بن. بۆ نموونە لە ژینگەکانی شێداری زۆر یان ئاوی ژەنگاویدا، هەڵبژاردنی ئالۆوی بەرگریکار دەتوانێت بە شێوەیەکی بەرچاو ڕێگری بکات لە دزەکردن و ژەنگ و شکستی پێشوەختە. لە لایەکی دیکەوە، هۆکارەکانی وەک تێچووی کۆتایی، کێش، توانای ئامێری و دەرکەوتنی کۆتایی کاریگەرییان لەسەر هەڵبژاردنی ئالۆوی هەیە.
ئامانجی ئەم بابەتە شیکردنەوەی تایبەتمەندییەکانی هەر ئالۆوییەکی باو کە لە دروستکردنی شلەمەنیدا بەکاردەهێنرێت، کاریگەرییەکانیان لەسەر درێژکردنەوە یان کەمکردنەوەی تەمەنی ئەم ئامێرانە، و دابینکردنی چارەسەر بۆ هەڵبژاردنی باشتر لە کارپێکردنە جیاوازەکاندا.
ئالۆوی باو کە لە دروستکردنی شلەمەنیدا بەکاردەهێنرێت
لە پیشەسازی دروستکردنی شلەمەنیدا، بە شێوەیەکی باو ئالۆوی جۆراوجۆر بەکاردەهێنرێت بە پشتبەستن بە تایبەتمەندییە تەکنیکی و ئابووری و پراکتیکییەکانیان. هەر ئالۆوییەک بەپێی پێکهاتە کیمیاییەکەی، ئاستی جیاوازی بەرگری لە ژەنگ، هێزی میکانیکی، دروستکردن و مانەوە پێشکەش دەکات، کە لە کۆتاییدا کاریگەری لەسەر تەمەن و کوالیتی شلەمەنیەکان دەبێت. لە خوارەوە گرنگترین ئالۆوییەکان دەناسێنین و پێداچوونەوەیان بۆ دەکەین کە لە شلەمەنیەکاندا بەکاردەهێنرێن:
· مس
مس یەکێکە لە ئالۆوی باوەکان کە لە دروستکردنی شلەمەنیدا بەکاردەهێنرێت، لە تێکەڵەیەک لە مس و زینک دروستکراوە. ئەم ئالۆوییە هەڵبژاردەیەکی بەناوبانگە بۆ شلەمەنی تەندروستی و پیشەسازی بەهۆی بەرگری باشی لە ژەنگ و توانای ئامێری بەرز و نرخێکی گونجاو. سەرەڕای ئەوەش، مس تایبەتمەندی دژە بەکتریا ڕێژەیی هەیە کە گەشەی میکرۆبی لەناو شلەمەنیدا کەمدەکاتەوە.
· پۆڵا ستانلێس
پۆڵا ستانلێس بە تایبەتی پلەکانی ٣٠٤ و ٣١٦ لە دروستکردنی شلەمەنیدا بە شێوەیەکی بەرفراوان بەکاردەهێنرێت. بەهۆی بەرگرییەکی بەرزی بەرامبەر بە ژەنگ و ژەنگ، مانەوەی درێژخایەن لە ژێر بارودۆخی سەختی ژینگەدا، و دەرکەوتنی بریقەداری سەرنجڕاکێش، گونجاوە بۆ بەکارهێنانی پیشەسازی و ژینگە ژەنگاوییەکان. بەڵام بە گشتی لە مس گرانترە.
· ئالۆوی زینک
زەماک ئالۆوی زینک و ئەلەمنیۆم و مەنگەنیز و مس. زیاتر لە بەرهەمهێنانی شلەمەنی کەم تێچووی یان بەشە کەمتر گرنگەکاندا بەکاردەهێنرێت. ئەم ئالۆوییە کێشی سووکە و ئاسانە بۆ کاستکردن، بەڵام بەرگرییەکەی بەرامبەر بە ژەنگ و پەستان کەمترە لە بەرگری مس و پۆڵا، ئەمەش دەتوانێت تەمەنی شلەمەنیەکە کەم بکاتەوە.
· کەرەستەی تر
جگە لە ئالۆوی کانزاکان، هەندێک لە شلەمەنیەکان لە پلاستیکی ئەندازیاری وەک ABS یان POM دروست دەکرێن کە کێشیان سووک و هەرزانن، بەڵام بە گشتی باشتر گونجاون بۆ بەکارهێنانی پەستانی نزم یان کاتی.
تایبەتمەندی میکانیکی و کیمیایی ئالۆوی
لە کاتی هەڵبژاردنی مادەی جەستە بۆ شلەمەنیەکان، هەبوونی تێگەیشتنێکی ورد لە تایبەتمەندییە میکانیکی و کیمیاییەکانی ئالۆویەکان زۆر گرنگە، چونکە ئەم تایبەتمەندیانە ڕاستەوخۆ کاریگەرییان لەسەر مانەوە و کارایی و بەرگری شلەمەنیەکان هەیە بەرامبەر بە هۆکارە ژینگەییەکان.
بەرگری لە ژەنگ
یەکێک لە گرنگترین تایبەتمەندییەکانی ئەو ئالۆویانەی کە لە شلەمەنیدا بەکاردەهێنرێن، بەرگریان لە ژەنگدا. مس بەهۆی ڕێژەی مسەکەیەوە بەرگرییەکی باشی هەیە بەرامبەر بە ژەنگاوی ئاسایی ئاو بەڵام لەوانەیە لە ئاوی ڕەق یان ژینگە ترشەکاندا ژەنگ بخوات. پۆڵا ستانلێس بە تایبەتی پلەی ٣١٦ بە ڕێژەی کرۆم و نیکل، بەرگرییەکی زۆر بەرز لە ژەنگ و ژەنگاوی کیمیایی دەدات، ئەمەش وایکردووە کە گونجاو بێت بۆ بەکارهێنانی پیشەسازی و ژینگە ژەنگاوییەکان. زەماک، بەهۆی پێکهاتەکەیەوە، بەرگری کەمتری هەیە لە ژەنگ و ڕەنگە بە تێپەڕبوونی کات تێکبچێت.
بەهێزی میکانیکی و مانەوە
هەردوو جۆری مس و پۆڵا هێزی میکانیکی بەرزیان هەیە، ئەمەش وایکردووە ئەو شلەمەنیانەی لێیان دروستکراون بە باشی بەرگەی فشارەکانی کارکردن بگرن. پۆڵا ستانلێس بە شێوەیەکی گشتی بەهێزترە لە مس و بەرگرییەکی باشتر لە کاریگەری و پەستان پێشکەش دەکات. زەماک هێزی کەمتری هەیە و بە شێوەیەکی سەرەکی بۆ ئەو بەشەی کە پەستانی نییە.
بەرگری لە پەستان و پلەی گەرمی
بەزۆری شلەمەنیەکان لە ژینگەیەکدا کاردەکەن کە پلەی گەرمی و پەستانی گۆڕاویان هەیە. پۆڵا ستانلێس، بەهۆی پێکهاتە کانزاییە بەهێزەکەیەوە، بەرگەی پەستان و پلەی گەرمی بەرز دەگرێت، ئەمەش وایکردووە بە شێوەیەکی بەرفراوان لە سیستەمی پیشەسازی و ئاوی گەرمدا بەکاربهێنرێت. هەروەها مس بەرگری قبوڵکراو دابین دەکات، بەڵام زەماک لە ژێر پلەی گەرمی بەرز یان فشاردا کارێکی باشی ناکات.
کارلێککردن لەگەڵ ئاو و پاککەرەوەکان
ڕەنگە هەندێک لە ئالۆوییەکان کارلێک بکەن لەگەڵ ئاو یان ئەو ماددە کیمیاییانەی کە لە ئاودا هەن، ئەمەش ئەگەری هەیە ببێتە هۆی نیشتنەوە یان گۆڕانکاری لە تام و کوالیتی ئاودا. مس، بەهۆی ڕێژەی مسەکەیەوە، ڕەنگە مس لە ئاوی PH نزمدا دەربدات، ئەمەش دەتوانێت نیگەرانی تەندروستی بێت. پۆڵا ستانلێس بەگشتی ئەم کێشەیەی نییە و بەرگرییەکی بەرزی هەیە بەرامبەر ئاو و پاککەرەوەکان. هەروەها ڕەنگە زەماک لەگەڵ بەرکەوتنی درێژخایەنی ئاودا ژەنگاوی بێت.
بەراوردکردنی کارایی ئالۆویەکان لە بەکارهێنانی جیاوازدا
هەڵبژاردنی ئالۆوی گونجاو بۆ بەرهەمهێنانی شلەمەنی پەیوەستە بە بەکارهێنانی کۆتایی و بارودۆخی ژینگەیی و پێداویستییەکانی کارایی. لێرەدا، کارایی ئالۆوی جیاواز- مس، پۆڵا و زەماک- لە سەرانسەری ژینگە و بەکارهێنانی جیاوازدا هەڵدەسەنگێندرێت.
شلەمەنی ماڵان (چێشتخانە و حەمام)
بۆ بەکارهێنانی ناوماڵ، بەرگری لە ژەنگ و دەرکەوتنی سەرنجڕاکێش زۆر گرنگە.
- مس هەڵبژاردەیەکی بەناوبانگە بەهۆی دیمەنە سەرنجڕاکێشەکەی و توانای ئامێری بەرزی و بەرگرییەکی تاڕادەیەک باشی بەرامبەر ئاوی ئاسایی.
- پۆڵا ستانلێس، بە مانەوەی زۆر بەرز و بەرگری بێهاوتای بەرامبەر بە ژەنگ، زیاتر لە شلەمەنی کوالیتی بەرز یان لەو شوێنانەی کە ئاوی ڕەق یان ژەنگاوی تێدایە بەکاردەهێنرێت.
- زەماک بەگشتی کەمتر بۆ بەکارهێنانی ناوماڵە بەهۆی کەمبوونەوەی بەرگری و ئەگەری ژەنگاویبوونی زیاتر، بەڵام لە شلەمەنی کەم تێچوودا دەبینرێت.
شلەمەنی پیشەسازی و بازرگانی
لە ژینگە پیشەسازییەکان کە پەستان و پلەی گەرمی ئاویان بەرزە، یان لەو شوێنانەی کە بارودۆخی خراپبوونی بەهێزی تێدایە:
- پۆڵا بە باشترین بژاردە دادەنرێت چونکە بەرگەی پەستان و پلەی گەرمی بەرز دەگرێت و بەرگرییەکی زۆری هەیە لە ژەنگ.
- مس کەمتر بەکاردەهێنرێت بەهۆی سنوورداربوونی لە پەستان و بەرگری لە ژەنگ.
- زەماک بەهۆی کەمی هێزی میکانیکی و ژەنگاوی خێرا لەم کەرتەدا بە دەگمەن بەکاردەهێنرێت.
ئەو شوێنانەی کە ئاوی ڕەق یان ژەنگاوی تێدایە
ئاوی ڕەق یان ژەنگاوی دەتوانێت تەمەنی شلەمەنی کورت بکاتەوە:
- پۆڵا ستانلێس باشترینە بۆ ئەم بارودۆخانە بەهۆی بەرگری بەرزی بەرامبەر بە ژەنگ و چەوری.
- لەوانەیە مس تووشی ژەنگ ببێت و ڕەنگە پێویستی بە چاککردنەوەی زیاتر و گۆڕینی زووتر هەبێت.
- زەماک بە گشتی لەم جۆرە بارودۆخانەدا ناگونجێت.
چاککردنەوە و چاککردنەوە
- شلەمەنی مس بەناوبانگە چونکە چاککردنەوە و گۆڕینی بەشەکانی ئاسانە.
- سەرەڕای مانەوەی بەرزیان، شلەمەنیەکانی پۆڵا ئیستانلێس پێویستیان بە ئامێری تایبەتمەندتر و شارەزایی زیاترە بۆ چاککردنەوە.
- شلەمەنی زاماک بە شێوەیەکی گشتی تەمەنی کورتترە، بۆیە خێراتر دەگۆڕدرێن و بە دەگمەن چاک دەکرێنەوە.
کاریگەری پرۆسەکانی بەرهەمهێنان لەسەر کوالیتی و مانەوە
پرۆسەی دروستکردنی شلەمەنی ڕۆڵێکی گرنگ دەگێڕێت لە دیاریکردنی کوالیتی کۆتایی و تەمەنی بەرهەمەکە. تەنانەت باشترین ئالۆویەکانیش بەردەوام نابن ئەگەر بە بەکارهێنانی تەکنیکە نادروستەکان دروست بکرێن. ئەم بەشە لێکۆڵینەوە لەوە دەکات کە چۆن شێوازە جیاوازەکانی بەرهەمهێنان و پۆشاکەکان کاریگەرییان لەسەر کوالیتی شلەمەنی و تەمەنی درێژی هەیە.
کاستینگ
کاستینگ بە شێوەیەکی باو بۆ دروستکردنی شلەمەنی لە زەماک و هەندێک جۆری مس بەکاردەهێنرێت. ئەم پرۆسەیە ڕێگە بە بەرهەمهێنانی بەشە ئاڵۆزەکان دەدات بە تێچووی کەمتر، بەڵام ئەگەری بوونی بڵقی هەوا یان کونیلەیی لەناو کانزاکەدا دەتوانێت بەرگری میکانیکی کەم بکاتەوە و ئامادەیی بۆ ژەنگ زیاد بکات. کۆنترۆڵی وردی پرۆسەکە و کوالیتی قاڵب جیاوازییەکی بەرچاو لە کوالیتی بەشە کاستەکاندا دروست دەکات.
ساختەکردن
ساختەکردن شێوازێکی بەرهەمهێنانی کوالیتی بەرزە، زۆرجار بۆ دروستکردنی شلەمەنی مس بەکاردێت. لێرەدا کانزا لە ژێر پەستان و پلەی گەرمی بەرزدا شێوەی پێدەدرێت، ئەمەش پێکهاتەیەکی دانەوێڵە چڕتر دروست دەکات کە هێزی میکانیکی و بەرگری لە ژەنگ زیاد دەکات. شلەمەنی ساختە تەمەنی درێژترە و مانەوەی زیاترە بە بەراورد بە نموونەکانی کاست.
ئامێری کاری
ئامێری ورد دوای بەرهەمهێنانی سەرەتایی ڕەهەندی ورد و ڕووی نەرم مسۆگەر دەکات، کە گەرەنتی کارایی باشتری شلەمەنی دەکات و یارمەتی ڕێگریکردن لە کۆبوونەوەی نەوت و ژەنگ دەدات. کوالیتی ئامێرکردن گرنگە بە تایبەتی بۆ شوێنە هەستیارەکانی وەکو تار و شوێنی مۆرکردن.
ڕوپۆش و پۆشینی
بۆ بەرزکردنەوەی بەرگری بەرامبەر بە ژەنگ و باشترکردنی دەرکەوتن، بەزۆری شلەمەنیەکان بە چینەکانی وەک بۆیەی کرۆم، نیکل، یان پاودەر ڕووپۆش دەکرێن. پۆشینی کرۆم نەک هەر بریقەیەکی جیاواز بە شلەمەنیەکان دەبەخشێت بەڵکو بەرگری لە لەبەرکردن و ژەنگ و گۆڕینی ڕەنگ باشتر دەکات. کوالیتی و ئەستووری پۆشاکەکە هۆکاری سەرەکین بۆ زیادکردنی تەمەنی شلەمەنی.
ستاندارد و بڕوانامەکانی پەیوەست بە کەرەستەی شلەمەنی
بۆ دڵنیابوون لە کوالیتی و سەلامەتی و مانەوەی شلەمەنی، بەکارهێنانی ستانداردە جیهانییە دانپێدانراوەکان و بڕوانامەی تایبەتمەند زۆر گرنگە. ئەم ستانداردانە پێوەرە ڕوونەکان بۆ کەرەستەی خاو، پرۆسەی بەرهەمهێنان، تاقیکردنەوەی ئەدای کارکردن و تەندروستی بەرهەم دادەنێن.
ستانداردە نێودەوڵەتییەکان
- NSF/ANSI 61 : ئەم ستانداردە ئەو کەرەستە و بەرهەمانە دەگرێتەوە کە بەرکەوتەی ئاوی خواردنەوەیان هەیە و دڵنیای دەدات لەوەی کە شلەمەنیەکان ماددە زیانبەخشەکان بە درێژایی تەمەنیان دەرناکەن.
- WRAS (پلانی ڕاوێژکاری ڕێساکانی ئاو) : ستانداردێکی بەریتانیایە بۆ دڵنیابوون لەوەی کە شلەمەنیەکان ئاو پیس ناکەن.
- EN 12164 و EN 12165 : ستانداردە ئەوروپییەکان کە ئالۆوی مس و پۆڵا ستانلێس لە بەکارهێنانی تەندروستی و پیشەسازیدا بەڕێوەدەبەن.
پێداویستی تەندروستی و ژینگەیی
ئەو شلەمەنیانەی کە بەرکەوتنی ڕاستەوخۆیان لەگەڵ ئاوی خواردنەوەدا هەیە، پێویستە لە ماددە ژینگەدۆستەکان دروست بکرێن کە کانزا قورسەکانی وەک سرکە دەرناکەن. ڕێسا توندەکان لە زۆرێک لە وڵاتان بەکارهێنانی ماددە پیسکەرەکان قەدەغە دەکەن.
گرنگی بڕوانامەی کوالیتی
بڕوانامەکانی وەک ISO 9001 ڕۆڵێکی سەرەکی دەگێڕن لە کۆنترۆڵکردنی کوالیتی بەرهەمهێنان و دڵنیابوون لە یەکدەنگی کوالیتی بەرهەم. بڕوانامەی تایبەت بۆ بەرگری لە ژەنگ و پەستان زیاتر متمانەی بەکاربەر لە مانەوەی شلەمەنی دروست دەکات.
ئەنجام
لە کاتی هەڵبژاردنی کەرەستەی جەستەی شلەمەنیدا، ئالۆوی جۆراوجۆر بەردەستە، هەریەکەیان خاڵە بەهێز و کەموکوڕیەکانی خۆیان هەیە. مس ئالۆوییەکی گونجاوە و بەرگرییەکی گونجاوی هەیە، ئەمەش وایکردووە ببێتە هەڵبژاردەی سەرەکی بۆ زۆرێک لە بەرهەمهێنەران، هەرچەندە سنوورداربوونی هەیە لە ئاوی ڕەق یان ترشدا. پۆڵا ستانلێس، بە بەرگری ناوازەی لە ژەنگ و مانەوەیەکی نایاب، بژاردەیەکی ئایدیاڵە بۆ بەکارهێنانی پیشەسازی و ژینگە سەختەکان، هەرچەندە بە نرخێکی بەرزتر. زەماک بەهۆی کەمی تێچووی و ئاسانکاری لە کاستینگدا، لە شلەمەنی هەرزانتردا دەبینرێت بەڵام تەمەنێکی کورتتر پێشکەش دەکات.
لە دەرەوەی هەڵبژاردنی ئالۆوی، پرۆسەی بەرهەمهێنان، ڕوپۆشکردن و پابەندبوون بە ستانداردە پەیوەندیدارەکان ڕۆڵێکی سەرەکی دەگێڕن لە زیادکردنی تەمەنی درێژی شلەمەنی. شێوازەکانی بەرهەمهێنانی کوالیتی بەرز وەکو ساختەکردن، کە لەگەڵ پۆشینی بەرگری لە ژەنگ جووت دەکرێن، دەتوانن بە شێوەیەکی سەرنجڕاکێش مانەوەی بەرهەمەکە زیاد بکەن.
پابەندبوون بە ستانداردە دانپێدانراوەکان و دڵنیابوون لە کوالیتی بەرزی بەرهەمهێنان زۆر گرنگن بۆ گەرەنتیکردنی تەمەن و کارایی شلەمەنیەکان.
