زۆر کەس هەست بە دڵەڕاوکێ و سەرلێشێواوی دەکەن پێش ئەوەی وەبەرهێنان لە بوارە جیاوازەکاندا بکەن. ئەم نیگەرانییە بە تەواوی جێگەی تێگەیشتنە، چونکە هەمیشە بژاردەی زۆر و هەمەچەشن لەبەردەمیاندایە. سەرەڕای ئەوەش، دیاریکردنی ئەوەی کە کام شێواز گونجاوترە و داهاتێکی زیاتری لێدەکەوێتەوە، هەندێکجار دەتوانێت چالاک بێت. لەلایەکی دیکەوە ناکرێت گرنگی وەبەرهێنانی دروست پشتگوێ بخرێت، چونکە یەکێکە لە گرنگترین ڕێگاکانی زیادکردنی سەروەت و سامان و گەیشتن بە ئامانجە داراییە درێژخایەنەکان. لەم دەقەی خوارەوەدا هەوڵ دەدەین بە وردی جۆرە جیاوازەکانی وەبەرهێنان بکۆڵینەوە.
جۆرەکانی وەبەرهێنان چین؟
-
وەبەرهێنان لە بازاڕی بۆرسەدا
وەبەرهێنان لە بازاڕی بۆرسەدا لە ئێستادا بەهۆی چەندین سوودی وەبەرهێنانەوە بە یەکێک لە قازانجترین جۆرەکانی وەبەرهێنان دادەنرێت. بازاڕی بۆرسە چەندین جۆری سندوق و پشک پێشکەش دەکات و مرۆڤ دەتوانێت لە دوورەوە وەبەرهێنان بکات. ئەم شێوازە پێویستی بە سەرمایەیەکی سەرەتایی گەورە نییە، و دەتوانرێت بەبێ شارەزایی بەرفراوان دەستی پێبکرێت. سندوقەکانی وەبەرهێنان کە لەلایەن کەسانی پسپۆڕی بە ئەزموونەوە بەڕێوەدەبرێن بژاردەیەکی ئایدیاڵە بۆ ئەو کەسانەی کە سەرەتایین و سەرمایەی سنوورداریان هەیە. توانای تەسفیەکردنی خێرای سەروەت و سامان یەکێکی ترە لە سوودەکانی وەبەرهێنان لە بازاڕی بۆرسەدا.
-
وەبەرهێنان لە زێڕ
گەڕانەوەی بەرز و کاریگەرییە بەرچاوەکانی وەبەرهێنان لە زێڕدا بە تێپەڕبوونی کات سەلمێنراوە. ئەم شێوازە بەرگەی هەڵاوسان و هەڵاوسانی بازاڕیش دەگرێت. توانای وەبەرهێنان بە بڕە پارەیەکی کەم و نەختینەیی تاڕادەیەک خێرا و ئاسان، زێڕ دەکاتە هەڵبژاردەیەکی ئایدیاڵی وەبەرهێنان. جگە لەوەش نرخی زێڕ بەپێی ڕێژەی ئۆنسەی جیهانی دیاری دەکرێت، بۆیە هەڵاوسانی نرخی زێڕ و دۆلار داهاتەکانی چەند هێندە دەکات. بەڵام مرۆڤ ناتوانێت ئەو مەترسییە ئەگەرییە پشتگوێ بخات کە لەم بابەتەدا هەیە، وەک ڕەسەنایەتی زێڕی کڕدراو یان مەترسی دزیکردن. لە ئێستادا سندوقەکانی وەبەرهێنان لەسەر بنەمای زێڕ تا ڕادەیەکی زۆر ئەم مەترسیانەیان کەمکردووەتەوە.
-
وەبەرهێنان لە بواری خانووبەرە
ئەم جۆرە وەبەرهێنانە لە خانووبەرەدا سوودی زۆر بۆ وەبەرهێنەران پێشکەش دەکات. دەتوانن داهاتی مانگانە لە بەکرێدانی موڵکەکان بەدەستبهێنن لە هەمان کاتدا بەهای موڵکەکە لە بەرامبەر هەڵاوساندا دەپارێزن. بەڵام وەک دەزانن وەبەرهێنان لە خانووبەرەدا پێویستی بە سەرمایەیەکی گەورە هەیە، کە ڕەنگە زۆر کەس کەمییان هەبێت. هەر لەبەر ئەمەشە خەڵکی زیاتر مەیلیان بەرەو زێڕ و بازاڕی بۆرسە هەیە. مەترسییە ئەگەرییەکانی وەبەرهێنان لە خانووبەرەدا بریتین لە کەمی نەختینەیی و پێویستی شارەزایی لە هەڵبژاردنی شوێنی گونجاو.
-
وەبەرهێنان لە دراوەکانی وەک دۆلار
وەبەرهێنان لە دراوەکاندا بە جۆرێکی مەترسیدار لە وەبەرهێنان دادەنرێت، کە ناجێگیرییەکی بەرچاوی لەگەڵدایە. هۆکارە جۆراوجۆرەکان وەک پەیوەندییە دەرەکییە گرژەکان، هاوردە و هەناردەکردن، سیاسەتەکانی حکومەت و بڕیارە گرنگەکانی بانکی ناوەندی، کاریگەرییان لەسەر هەڵاوسانی بازاڕی دراوی بیانی هەیە. جگە لەوەش، کڕین و فرۆشتنی دراوە باوەکانی وەک دۆلار و یۆرۆ زۆرجار سنووردارکردنی جددی بەدوای خۆیدا دەهێنێت، ئەمەش جەخت لەسەر گرنگی بەڕێوەبردنی دروست دەکاتەوە. وەبەرهێنان لەم دراوانەدا بە تایبەت لە کورتخایەندا مەترسی ئەم هەڵچوونانە زیاد دەکات.
-
وەبەرهێنان لە ئۆتۆمبێل
هەروەها ئەم جۆرە وەبەرهێنانە بە مەترسیدار دادەنرێت. زۆرجار کڕینی ئۆتۆمبێل سنووردارکردنی جۆراوجۆری لەگەڵدایە. سەرەڕای ئەوەش، هۆکارەکانی وەک جیاوازی نێوان نرخی بازاڕ و کارگە، کێشەی گواستنەوە، کەمی نەختینەیی، و تێچووی پەیوەست بە چاککردنەوە و بیمە، وەبەرهێنانی ئۆتۆمبێل دەکاتە هەڵبژاردەیەکی وریا. جگە لەوەش کڕینی ئۆتۆمبێلی دەستی دوو مەترسییەکانی خۆی هەیە. هەروەها تەسفیەکردنی پارە دوای کڕینی ئۆتۆمبێلێک قورسترە لە شێوازەکانی تری وەبەرهێنان. بە گشتی دەتوانرێت بڵێین بە بەراورد لەگەڵ جۆرەکانی تری وەبەرهێنان کە لێرەدا باس دەکرێن، بازاڕی ئۆتۆمبێل داهاتێکی کەمتر بەدەست دەهێنێت.
-
وەبەرهێنان لە بانکەکاندا
لە ڕابردوودا وەبەرهێنانی بانکی بە یەکێک لە شێوازە لۆژیکی و کاریگەرەکان دادەنرا؛ بەڵام هەڵاوسان لەم دواییانەدا قازانجی وەبەرهێنانی بانکی تێپەڕاندووە. لەم ساڵانەی دواییدا، وەبەرهێنانی بانکی زۆر سەرکەوتوو نەبووە لە پاراستنی توانای کڕین و بەهای پارە. هێشتا مەترسییە ئەگەرییەکانی کەمتر لەم جۆرە وەبەرهێنانە، بە بەراورد لەگەڵ ئەوانی دیکە، ناتوانرێت چاوپۆشی لێبکرێت. بەڵام ئەم مەترسییە کەمە داهاتێکی کەمتریش دەهێنێت. بۆیە ئەوانەی لە مەترسی بەدوورن و نایانەوێت وزەی دەروونی و کاتێکی زۆر لە وەبەرهێنانی جۆراوجۆردا بەسەر بەرن، مەیلیان هەیە ئەم شێوازە هەڵبژێرن.
ئەنجام
جۆرەها وەبەرهێنان هەندێک جار دەتوانێت ببێتە هۆی دڵەڕاوکێ و نیگەرانییەکی بەرچاو، بەتایبەتی لەنێو کەسانی سەرەتاییدا لەم بوارەدا. بۆیە هەڵسەنگاندنی هەموو شێوازەکان لەگەڵ لایەن و وردەکارییەکانی و بەراوردکردنیان پێش بڕیاردان، شتێکی بنەڕەتییە. وەبەرهێنان لە بازاڕی بۆرسە، زێڕ، خانووبەرە، دراوە بیانییەکانی وەک دۆلار و یۆرۆ، بانکەکان و ئۆتۆمبێلەکان، هەریەکەیان سوود و مەترسییە ئەگەرییەکانی خۆیان هەیە، ئەمەش کاریگەرییەکی بەرچاوی لەسەر داهاتەکانیان هەیە. ئەم بابەتە ئامانجی ناساندنی ئەم شێوازانە بوو بە وردی و بە وردی لێکۆڵینەوە لە لایەنە باش و خراپەکانی هەریەکەیان.