یەکێک لە پێکهاتە سەرەکییەکانی دروستکردنی سەقفی جۆیست-بلۆک خودی جۆیستەکە؛ ئەمانە توخمە درێژ و باریکەکانن کە بە شێوەیەکی هاوتەریب لە سەرانسەری پەنجەرەی سەقفەکەدا دانراون و بەرپرسیارن لە گواستنەوەی باری سەقف بۆ تیرەکانی سەرەکی. لەگەڵ پێشکەوتنی تەکنەلۆژیای بیناسازیدا، شێوازی جۆراوجۆر بۆ بەرهەمهێنانی جۆیست سەریان هەڵداوە، گرنگترینیان دابەشکراون بەسەر دوو پۆلدا: جۆیستی تەقلیدی (دەست) و جۆیستی پیشەسازی (دروستکراوی کارگە).
هەریەکێک لەم دوو جۆرە تایبەتمەندی و سوود و زیانەکانی خۆیان هەیە و هەڵبژاردنی نێوانیان کاریگەری ڕاستەوخۆی لەسەر کوالیتی و خێرایی جێبەجێکردن و تێچوون و سەلامەتی پڕۆژەکە دەبێت. لەم بابەتەدا ئامانجمان وەڵامی ئەو پرسیارە بدەینەوە- 'ئایا جۆیستی پیشەسازی باشترە یان جۆیستی تەقلیدی؟'- و دیاری بکەین کە کامیان هەڵبژاردەی باشترە بۆ پڕۆژەکانی بیناسازی بە بەراوردکردنی وردی هەردوو جۆرەکە.
جۆیستی نەریتی چییە؟
جۆیستی تەقلیدی کە بە جۆیستی دەستی یان وەرشەی ناسراوە، یەکێکە لە شێوازە باو و کۆنەکانی دروستکردنی جۆیست لە سیستەمی سەقفی جۆیست-بلۆکدا. لەم شێوازەدا، پێکهاتەکانی جۆیستەکە- لەوانەش تەختەی گرژکەرەوە، چەقۆی تەڕادەیی (زیگزاگ یان کۆنکرێتی) و چەقۆی بەهێزکەر- بە دەست لە وەرشەیەکدا یان تەنانەت ڕاستەوخۆ لە شوێنەکەدا کۆدەکرێنەوە. پاشان ئەم پێکهاتانە بە شێوەیەکی بەشەکی یان بە تەواوی کۆنکرێت دەکرێن (بەپێی شێوازی جێبەجێکردن) بۆ پێکهێنانی کۆتایی کۆتایی.
پێکهاتە سەرەکییەکانی جۆیستی تەقلیدی:
- ڕێبەری کێشکردن : لە نزمترین بەشی جۆیستەکەدا دادەنرێت و فشاری کێشکردن لە باری سەقفەوە هەڵدەگرێت.
- زیگزاگ (بڕین، چەقۆ) تەختە : بە شێوەی دیاکۆن یان بە شێوەی چەقۆ لە نێوان تەختەی کێشکردن و چەقۆی سەرەوە دادەنرێت، یارمەتی دابەشکردنی هێزەکان دەدات و یەکپارچەیی پێکهاتەیی لە نێوان بەشەکاندا دەپارێزێت.
- تەختەی سەرەوە : بە شێوەیەکی ئاسایی بە شێوەیەکی ئاسۆیی لە سەرەوەی کۆنکرێتەکەدا بەکاردێت بۆ یارمەتیدانی بەرگەگرتنی هێزەکانی پەستان.
- چەقۆی بەهێزکردن (ئەگەر پێویست بوو) : زیاد دەکرێت بۆ درێژتر یان باری زیاتر.
- کۆنکرێتی داپۆشەر (ئەگەر هەبێت) : هەندێک جار، بنی جۆیستەکە بەشێکی کۆنکرێت دەکرێت بۆ پاراستنی شێوە و یەکپارچەیی.
شێوازی جێبەجێکردن :
بەرهەمهێنانی جۆیستی تەقلیدی بەزۆری بەبێ ئامێری تەواو ئۆتۆماتیکی ئەنجام دەدرێت و پشت بە لێهاتوویی کرێکار و وردی دانانی تەختە و لێهەڵمژینی یان بەستنەوە دەبەستێت. هەندێک جار، جۆیستەکانی تەقلیدی ڕاستەوخۆ لە شوێنەکەدا دروست دەکرێن و کۆنکرێت دەکرێن، کە بە "جۆیستەکانی کاست لە شوێنی خۆیان" ناسراون.
داواکاری :
جۆیستی تەقلیدی بە شێوەیەکی سەرەکی لە بینا بچووک تا مامناوەندەکاندا بەکاردەهێنرێت، بە تایبەت لەو ناوچانەی کە ڕێگەچارەیان سنووردارە بۆ کارگە پیشەسازییەکان. هەروەها سوودبەخشن بۆ ئەو پڕۆژانەی کە پێویستیان بە نەرمییەکی بەرزە لە دیزاینی جۆیستدا (بۆ نموونە، سپانی ناوازە یان شێوەی نائاسایی).
جۆیستی پیشەسازی چییە؟
جۆیستی پیشەسازی جۆرێکە لە جۆیستی بیناسازی کە لە کارگە تایبەتمەندەکاندا دروست دەکرێت بە چاودێری ئەندازیاری و کۆنترۆڵی کوالیتی. بە پێچەوانەی جۆیستی تەقلیدی کە زیاتر پشت بە دەستی تاکەکەسی دەبەستێت، جۆیستی پیشەسازی بە بەکارهێنانی ئامێری ئۆتۆماتیکی و نیمچە ئۆتۆماتیکی بەرهەم دەهێنرێت. ئەم شێوازەی بەرهەمهێنان دڵنیای دەدات لە کوالیتی یەکسان و وردبینی بەرزتر و خێرایی زیاتر لە جێبەجێکردنی بیناسازیدا.
پێکهاتە سەرەکییەکانی جۆیستی پیشەسازی :
پێکهاتەی گشتی هاوشێوەی جۆیستەکانی تەقلیدییە، بەڵام کەرەستە و تێکەڵەکان بە وردیتر و بە شێوەیەکی ستاندارد دروست دەکرێن:
- ڕێبەری کێشکردن (وایەری خوارەوە) : وەکو جۆیستەکانی تەقلیدی، ئەمەش گرژی لە باری سەقفەوە هەڵدەگرێت.
- چەقۆی چەقۆ (زیگزاگ یان تۆڕ) : بە بەکارهێنانی ئامێری لێهەڵمژینی پەڵە یان کەوانەیی بەستراوەتەوە بە تەختەی گرژکەرەوە.
- تەختەی سەرەوە : لە سەرەوەی کۆنکرێتەکە دادەنرێت و لەناو کۆنکرێتی سەقفەکەدا جێگیرکراوە.
- بلۆکی فیلەر (لە کاتی دانان): بەزۆری گڵ، چیمەنتۆ، یان پۆلیستێرینی.
- کۆنکرێتی خوارەوە یان کۆتایی (لە هەندێک کارگەدا) : پێش فشار یان نیمچە پێش دروستکراو وەک بەشێک لە جۆیست.
پرۆسەی بەرهەمهێنان :
بۆ جۆیستی پیشەسازی، دوای دیزاینی ئەندازیاری ورد، پێکهاتەکان بە بەکارهێنانی ئامێری تایبەتمەند کۆدەکرێنەوە و لێهەڵمژراون. پاشان جۆیستەکان لەناو قاڵبەکاندا دەخرێنە خوارەوە و لە ژێر بارودۆخی کۆنترۆڵکراودا (پلەی گەرمی، شێ و کات) ساڕێژ دەکرێن بۆ بەدەستهێنانی هێزی پێویست. ئەمەش دڵنیای دەدات لەوەی کە هەموو جۆیستێکی پیشەسازی کوالیتی بیناسازی هاوشێوەی هەیە و لەگەڵ ستانداردە نیشتمانی و نێودەوڵەتییەکان دەگونجێت.
تایبەتمەندییە سەرەکییەکانی جۆیستی پیشەسازی :
- بەرهەمهێنانی بەکۆمەڵ و یەکدەنگی لەگەڵ وردبینی ملیمەتر
- کۆنترۆڵی توندی کوالیتی لە هەموو قۆناغەکانی بەرهەمهێناندا
- توانای دیزاینکردنی تایبەت بۆ سپان و لۆدی تایبەت
- توانای بارکردنی بەرزتر لە کێشی کەمتردا بە بەراورد بە جۆیستی دەستی
- گواستنەوە و دانانی ئاسان , لە ڕێگەی کرین یان کاری دەستی
داواکاری :
بەهۆی خێرایی و کوالیتی ستاندارد و بەهێزی زیاترەوە، جۆیستی پیشەسازی بە شێوەیەکی بەرفراوان لە پڕۆژەی نیشتەجێبوونی گەورە، بەرزاییەکان، کۆمەڵگە بازرگانییەکان، هۆڵەکانی پیشەسازی و بیناکانی ئۆفیسەکاندا بەکاردەهێنرێن. ئەوان هەڵبژاردەی یەکەمن بۆ ئەندازیاران و بەڵێندەران لەو پڕۆژانەی کە کات و کوالیتی بیناسازی زۆر گرنگە.
بەراوردکردنی گشتی جۆیستەکانی نەریتی و پیشەسازی
بەراوردکردنی جۆیستەکانی تەقلیدی و پیشەسازی پێویستی بە هەڵسەنگاندنی چەندین لایەنی سەرەکی هەیە کە ڕاستەوخۆ کاریگەرییان لەسەر ئەدای پێکهاتەیی، تێچووی پڕۆژە، کاتی جێبەجێکردن و کوالیتی بیناسازی هەیە. هەر جۆرە جۆیستێک تایبەتمەندی هەیە کە وا دەکات بۆ بارودۆخی تایبەت گونجاو بێت. لە خوارەوە، ئێمە بە جیا پێداچوونەوە بەم سیفەتانە دەکەین:
· دروستکردنی کوالیتی
جۆیستی پیشەسازی لە کارگەکاندا لە ژێر چاودێرییەکی تونددا دروست دەکرێن، بۆیە کوالیتییان یەکسانە و ستانداردە و جێی متمانەیە. لە بەرامبەردا، جۆیستەکانی تەقلیدی لە شوێنی وۆرک شۆپدا بە دەست دروست دەکرێن و کوالیتییان زۆر وابەستەی لێهاتوویی و وردبینی کرێکارە. بۆیە هەڵە، پەیوەندی لاوازی نێوان تەختەکان، یان هەڵە ڕێکخستن لە جۆیستەکانی تەقلیدیدا زیاترە.
· خێرایی بەرهەمهێنان و جێبەجێکردن
جۆیستی پیشەسازی بە بەکارهێنانی ئامێری میکانیکی بەرهەم دەهێنرێت، ئەمەش ڕێگە بە بەرهەمهێنانی خێرا و بەکۆمەڵ دەدات، ئەمەش سوودێکی زۆری هەیە بۆ پڕۆژە گەورەکان. لە لایەکی دیکەوە، جۆیستی تەقلیدی کاتێکی زیاتری دەوێت بۆ کۆکردنەوە و دروستکردن و لەوانەیە پێشکەوتن لە پڕۆژە گەورەکاندا دوابخات.
· تێچوون و کارایی ئابووری
لە یەکەم نیگادا، ڕەنگە جۆیستەکانی تەقلیدی کەمتر گران دەرکەون، بە تایبەت بۆ پڕۆژە بچووکەکان یان لەو شوێنانەی کە هێزی کار هەرزانە. بەڵام لە کاتێکدا کە ڕەنگە جۆیستەکانی پیشەسازی تێچووی سەرەتایی زیاتریان هەبێت، پاشەکەوتکردنی کات، کەمبوونەوەی بەفیڕۆدانی ماددە و کوالیتی باشتر دەتوانێت ببێتە هۆی کەمبوونەوەی تێچووی گشتی پڕۆژەکە لە درێژخایەندا.
· وردبینی و دیزاینی ڕەهەندی
لەگەڵ جۆیستی پیشەسازی، درێژی، بەرزی، ئەستووری کۆنکرێت، و بڕی تەختە هەموویان بە وردی پەیڕەوی لە وێنەکێشان و حیساباتی ئەندازیاری دەکەن. ئەم وردبینییە ڕەهەندییە دڵنیای دەدات لە ڕێکخستنی باشتر لەگەڵ دیزاینی پێکهاتەیی و مەترسی هەڵەکانی جێبەجێکردن کەمدەکاتەوە. بە پێچەوانەوە پرۆسەی دەستی جۆیستەکانی تەقلیدی دەتوانێت ببێتە هۆی ناتەبایی لە قەبارەدا.
· نەرمی و نەرمی دیزاین
لەبەر ئەوەی جۆیستەکانی تەقلیدی بە دەست دروست دەکرێن، نەرمی زیاتر پێشکەش دەکەن بۆ گونجاندن لەگەڵ سپانی ناوازە، شێوەی سەقفی ناڕێک، یان گۆڕانکاری لە کاتی ڕاستەقینەدا لە دیزایندا. ئەگەر گۆڕانکاری پێویست بوو لە کاتی بیناسازیدا، جۆیستەکانی تەقلیدی باشتر ڕێکخستنەکان لەخۆدەگرن. جۆیستەکانی پیشەسازی، بەهۆی بەرهەمهێنانی بەکۆمەڵ و پلان بۆ داڕێژراو، پێویستیان بە بڕیاری کۆتایی دیزاین هەیە پێش بەرهەمهێنان، ئەمەش گۆڕانکارییەکانی دواتر قورس دەکات.
· گواستنەوە و سنوورەکانی
بەزۆری جۆیستی پیشەسازی لە کارگە دروست دەکرێن و دەگوازرێنەوە بۆ شوێنی پڕۆژەکە. ئەمە دەتوانێت چالاک بێت بۆ ئەو شوێنانەی کە دەستڕاگەیشتنیان سنووردارە یان ئەوانەی دوورن لە کارگەکانەوە. لە بەرامبەردا، دەتوانرێت جۆیستەکانی تەقلیدی ڕاستەوخۆ لە شوێنی کارەکەدا دروست بکرێت، ئەمەش بە دوورکەوتنەوە لە پێویستی گواستنەوەی قورس یان گەورە.
· کۆنترۆڵی کوالیتی و چاودێری
یەکێک لە سوودە سەرەکییەکانی جۆیستی پیشەسازی توانای ئەنجامدانی کۆنترۆڵی کوالیتی ورد و بەڵگەدارە لە کارگەدا. بەهێزی کۆنکرێت، کێشی تەختە، پشکنینی لێهەڵمژینی، و پارامێتەرەکانی تری تەکنیکی تاقی دەکرێنەوە و تۆمار دەکرێن. لە جۆیستەکانی تەقلیدیدا، زۆرجار پشکنینی کوالیتی بە چاو یان ئەزموون ئەنجام دەدرێت، بە بەڵگەنامەیەکی کەمتر.
هەڵبژاردنی نێوان جۆیستی تەقلیدی و پیشەسازی پەیوەستە بە چەند هۆکارێکەوە :
ئەگەر پڕۆژەکەت بچووک بێت و بودجەیەکی سنوورداری هەبێت و دوور لە کارگەکان بێت، ئەوا جۆیستی تەقلیدی دەتوانێت بژاردەیەکی لۆژیکی بێت.
بەڵام بۆ پڕۆژە گەورە، هەستیارەکان، یان کات و کوالیتی-گرینگ، جۆیستی پیشەسازی- لەگەڵ سوودە تەکنیکی و کارپێکردنەکانیان- هەڵبژاردەی باڵاترن.
ئەنجام
لە دیمەنی بیناسازی ئەمڕۆدا- لەگەڵ داواکاری بۆ خێرایی، وردبینی تەکنیکی و کوالیتی- هەڵبژاردنی نێوان شێوازە تەقلیدی و پیشەسازییەکان بۆ پێکهاتەکانی بیناسازی تادێت گرنگتر دەبێت. یەکێک لە گرنگترینەکانی ئەم هەڵبژاردنانە هەڵبژاردنی جۆری جۆیستە بۆ سەقفی جۆیست-بلۆک.
لەم بابەتەدا، ئێمە هەردوو جۆری باوی جۆیستمان تاقیکردۆتەوە- تەقلیدی (دەست) و پیشەسازی (دروستکراوی کارگە)- لە ڕوانگەی تەکنیکی، ئابووری، کارپێکردن و ئەدای کارکردنەوە. هەر شێوازێک سوود و کەموکوڕی تایبەتی خۆی هەیە کە وای لێدەکات بۆ سیناریۆی تایبەت گونجاو بێت.
جۆیستەکانی نەریتی، بەهۆی دروستکردنی دەستی، کەمبوونەوەی تێچووی سەرەتایی، و نەرمی زیاتری شوێنەکە، هەڵبژاردەیەکی تۆکمەن بۆ پڕۆژە بچووکەکان یان بودجەییەکان، یان ئەوانەی کە پێداویستی تایبەت و سنووردارکردنی جێبەجێکردنیان هەیە. بەڵام گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە ئەم شێوازە زۆر وابەستەی لێهاتوویی و وردبینی کرێکارە، و مەترسی زیاتری هەڵە و دابەزینی کوالیتی و تێچووی شاراوە لە درێژخایەندا هەڵدەگرێت.
لە لایەکی دیکەوە، جۆیستەکانی پیشەسازی- کە لە ڕێگەی پرۆسەی کارگەی میکانیکییەوە بەرهەم دەهێنرێن- کوالیتی یەکسان، هێزی بەرزتر، دانانی خێراتر و کۆنترۆڵی کوالیتی وردتر پێشکەش دەکەن. ئەم تایبەتمەندیانە وایان لێدەکات ببنە بژاردەیەکی ئایدیاڵ بۆ پڕۆژە گەورەکان، پەرەپێدانی بەکۆمەڵ، یان ئەو بارودۆخانە کە وردبینی و ستانداردی بەرز پێویستە. لە کاتێکدا کە لەوانەیە تێچووی زیاتری گواستنەوە یان سەرەتایی لەخۆ بگرێت، بەڵام پاشەکەوتکردن لە کەمبوونەوەی بەفیڕۆدانی ماددە، کەمتربوونی هەڵەی مرۆڤ و کارایی کات بە گشتی لە کۆتاییدا لە ڕووی ئابوورییەوە سوودبەخش بن.
بۆیە لە وەڵامی پرسیاری سەرەکی ئەم بابەتەدا-"ئایا جۆیستی پیشەسازی باشترە یان جۆیستی تەقلیدی؟"- وەڵامەکە ئەوەیە:
- ئەگەر پڕۆژەکەت کوالیتی بەرز، جێبەجێکردنی خێرا، مانەوە و پابەندبوون بە ستانداردەکان لە پێشینەدا بێت، ئەوا جۆیستی پیشەسازی بژاردەی باڵاترە .
- بەڵام ئەگەر تۆ کار لەسەر پڕۆژەیەکی بچووک دەکەیت، بە سەرچاوەی سنووردار و پێویستی بە نەرمی لە جێبەجێکردن، جۆیستی تەقلیدی دەتوانێت هەڵبژاردەیەکی پراکتیکی و پشتبەستوو بێت .
لە کۆتاییدا بڕیاری کۆتایی دەبێت هەموو لایەنە تەکنیکی، دارایی، کارپێکردن و کاتی پڕۆژەکە لەبەرچاو بگرێت. ڕاوێژکاری لەگەڵ ئەندازیارانی دیزاین و پێکهاتەیی و هەڵسەنگاندنی وردی بارودۆخی ناوخۆیی و سەرچاوە بەردەستەکان دەتوانێت یارمەتیدەر بێت بۆ بڕیاردانی باشتر و ڕۆڵێکی گرنگ بگێڕێت لە سەرکەوتنی پڕۆژەکەت.
