بەڵگەنامەکانی پێویست بۆ هەناردەکردنی کاڵا
بۆ هەناردەکردنی کاڵا پێویستە کۆمەڵێک بەڵگەنامەی یاسایی ئامادە بکرێت و پێشکەش بکرێت، کە هەریەکەیان ڕۆڵێکی دیاریکراو دەگێڕن لە پشتڕاستکردنەوەی ڕەسەنایەتی و کوالیتی و ڕێڕەوی یاسایی کاڵاکان. لە خوارەوە، پێداچوونەوە بە بەڵگەنامە سەرەکییەکانی پێویست بۆ هەناردەکردن دەکەین لەگەڵ ڕوونکردنەوەی تەواو:
-
کارتی بازرگانی
بزنس کارت یەکەم و گرنگترین بەڵگەنامەیە بۆ هەناردەکردن. ئەم کارتە لەلایەن ژووری بازرگانی و پیشەسازی و کان و کشتوکاڵەوە دەرچووە و ڕێگە بە خاوەنەکەی دەدات بە شێوەیەکی یاسایی بەشداری هەناردەکردن و هاوردەکردنی کاڵاکان بکات. بەبێ ئەم کارتە هیچ تاک و کۆمپانیایەک ناتوانێت بە فەرمی کاڵا هەناردە بکات. ئەم کارتە بەزۆری بۆ ماوەی یەک ساڵ کاردەکات و دەبێت ساڵانە نوێ بکرێتەوە. -
فاکتورەی فرۆشتن (فاکتورە)
فاکتورەی فرۆشتن بریتییە لە بەڵگەنامەیەک کە بەهای ڕیاڵ یان دراوی بیانی کاڵاکە دیاری دەکات و دەبێت زانیارییەکانی وەک ناو و تایبەتمەندییەکانی فرۆشیار و کڕیار، جۆری کاڵا، بڕی، نرخی یەکە، کۆی نرخ، مەرجەکانی پارەدان، و زانیاری بانکی لەخۆبگرێت. ئەم بەڵگەنامەیە بنەمای حیساباتی باج و بەهای گومرگی و پاککردنەوەی کاڵاکانە. -
لیستی پاککردنەوە
ئەم لیستە وردەکارییەکانی پاکەتکردنی کاڵاکان لەخۆدەگرێت و لە کاتی هەناردەکردن بۆ وڵاتانی دیکە زۆر گرنگە. زانیارییەکانی وەک ژمارەی پاکێجەکان، کێشی پاک و گشتی هەر پاکێجێک، ڕەهەندەکان، ژمارەی زنجیرەیی و ژمارەی ناسنامە لەم لیستەدا هاتووە. لیستی پاککردنەوە یارمەتی گومرگی و کۆمپانیاکانی کەشتیوانی و کڕیارانی بیانی دەدات کە ئاگاداری ناوەڕۆکی وردی بارکردنەکە بن. -
بڕوانامەی ڕەچەڵەک
بڕوانامەی ڕەچەڵەک بریتییە لە بەڵگەنامەیەک کە نیشان دەدات لە کام وڵاتدا کاڵاکان بەرهەم هێنراون یان پرۆسێس کراون. ئەم بڕوانامەیە بەزۆری لەلایەن ژووری بازرگانییەوە دەردەچێت و بەڵگەنامەیەکی سەرەکییە بۆ زۆرێک لە وڵاتان (بەتایبەت لە بازرگانی ئیمتیاز یان لێخۆشبوونی گومرگی). نەبوونی ئەم بڕوانامەیە لەوانەیە ببێتە هۆی وەستاندنی کاڵاکان لە گومرگی وڵاتی مەبەست.
مۆڵەت و بڕوانامەی تەندروستی و کەرەنتینە و ستاندارد و کوالیتی
بەپێی جۆری بەرهەمەکە، ڕەنگە بڕوانامە لە ڕێکخراوە جیاوازەکان وەک ڕێکخراوی ستانداردەکان، وەزارەتی تەندروستی، پزیشکی ڤێتێرنەری، یان جیهادی کشتوکاڵی داوا بکرێت. بۆ نموونە:
- هەناردەکردنی بەرهەمی کشتوکاڵی پێویستی بە بڕوانامەی کەرەنتینە هەیە.
- خۆراک و دەرمان پێویستی بە مۆڵەتی بەڕێوەبەرایەتی خۆراک و دەرمان هەیە.
- هەروەها بەرهەمە پیشەسازییەکان دەبێت ستانداردی نیشتمانی یان نێودەوڵەتییان هەبێت.
بەیاننامەی هەناردەکردن
ئەم بەڵگەنامەیە لە سیستمی گومرگیدا تۆمارکراوە و زانیاری ورد لەخۆدەگرێت دەربارەی کاڵاکان، هەناردەکار، وڵاتی مەبەست، بەهای کاڵاکان، شێوازی گواستنەوە، و وردەکاری کڕیار. بەیاننامەی هەناردەکردن بەڵگەنامەی ناسنامەی فەرمی کاڵاکانە لە پرۆسەی گومرگی و دەبێت بە وردییەکی تەواو ئامادە بکرێت.
وەسڵی بارکردن
بارهەڵگر بەڵگەنامەیەک کە دیاری دەکات کە چۆن و بە چ ئامرازێک و بۆ کوێ کاڵاکان دەگوازرێنەوە. بارهەڵگر دەتوانێت دەریایی (B/L)، ئاسمانی (AWB) یان وشکانی (CMR) بێت. ئەم بەڵگەنامەیە ڕۆڵێکی بنەڕەتی لە خاوەندارێتی و گەیاندنی کاڵادا دەگێڕێت و بەزۆری وەک بنەمایەک بۆ یەکلاکردنەوەی نێوان کڕیار و فرۆشیار بەکاردەهێنرێت.
بیمەی بارهەڵگر
ئەگەر کاڵاکە بیمەی هەبێت، ناچارە بیمەی هەبێت. لە بیمەدا دەبێت بە ڕوونی جۆری داپۆشینی، مەودا، بەهای بیمەکراو و کۆمپانیای بیمە دیاری بکات. ئەم بەڵگەنامەیە بە تایبەتی گرنگە لە ئەگەری زیانگەیاندن لە کاتی گواستنەوەدا.
خاڵە گومرگییە گرنگەکان لە پرۆسەی هەناردەکردندا
دوای ئامادەکردنی بەڵگەنامەکان، دەبێت کاڵاکان پشکنینیان بۆ بکرێت و لەلایەن گومرگەوە پەسەند بکرێت. لێرەدا چەند ئامۆژگاریەک دەخەینەڕوو کە ئەگەر پەیڕەو نەکرێن، لەوانەیە ببێتە هۆی وەستاندنی کاڵاکان یان تەنانەت دەستیان بەسەردا بگیرێت.
-
پۆلێنکردنی دروستی گومرگی کاڵاکان:
بۆ هەر بەرهەمێک کۆدێکی نێودەوڵەتی هەیە بە ناوی HS Code. ئەم کۆدە دیاری دەکات کە چ جۆرە بەرهەمێکە و چ یاسایەک دەگرێتەوە و چ مۆڵەتێکی پێویستە. ئەگەر کۆدی گومرگی هەڵە داخڵ بکرێت، گومرگ دەتوانێت بەیاننامەکە ڕەت بکاتەوە یان غەرامەیەکی قورس بسەپێنێت. -
بەهادان بە کاڵاکان بەپێی گومرگ:
تەنانەت ئەگەر لە فاکتورەی هەناردەکاردا نرخەکەی دیاری کردبێت، گومرگ دەتوانێت نرخەکەی لەگەڵ بنکەدراوەی بەهای هەناردەکردن بەراورد بکات و ئەگەر ناتەبایی هەبوو کاڵاکە ڕاست بکاتەوە یان غەرامە بکات. کەواتە دەبێت نرخدانان ورد بێت و لەگەڵ نۆرمەکانی بازاڕدا بگونجێت. -
پشکنینی فیزیکی یان بەڵگەنامەیی:
بەپێی جۆری کاڵاکان و ڕێساکانی گومرگی، کاڵاکان دەتوانن پشکنینی فیزیکییان بۆ بکرێت. ئەم پشکنینە پشکنینی یەکسانیی ناوەڕۆکی بارکردنەکە لەگەڵ بەڵگەنامەکان دەکات. هەر ناتەبایییەک دەتوانێت ببێتە هۆی دەستبەسەرداگرتنی کاڵاکان یان دواکەوتنی پاککردنەوە. -
کۆتایی گومرگی:
ئەگەر هەموو بەڵگەنامەکانیش ئامادە بکرێن، بەبێ ڕەزامەندی کۆتایی گومرگی ناتوانرێت کاڵاکان هەناردە بکرێت. هەروەها هەندێک کاڵا پێویستیان بە مۆڵەتی ئەمنی یان ژینگەیی تایبەت هەیە، کە لەم قۆناغەدا پێداچوونەوەیان بۆ دەکرێت.
پرۆسەی پاککردنەوەی گومرگی
پاککردنەوەی کاڵاکان واتە وەرگرتنی مۆڵەتی فەرمی لە گومرگ بۆ دەرچوونی کاڵاکان لە وڵات. هەروەها ئەم پرۆسەیە هەنگاوی تایبەتی خۆی هەیە کە دەبێت بە وردی و بەپێی ڕێساکان ئەنجام بدرێت:
هەنگاوی یەکەم: تۆمارکردنی بەیاننامەکە
لە سیستەمی گومرگی EPL دا هەناردەکار یان دەڵاڵی گومرگی زانیاری تەواو سەبارەت بە کاڵا و بەڵگەنامەکان تۆمار دەکات. ئەم سیستەمە بۆ پێداچوونەوەی خێراتر و ئۆنلاین دەستی پێکردووە.
هەنگاوی دووەم: پشکنینی گومرگی
دوای تۆمارکردن، پسپۆڕانی گومرگی پێداچوونەوە بە بەڵگەنامەکان دەکەن. ئەگەر ناتەبایی یان کەموکوڕی هەبوو، هۆشداری دەدرێت و دەبێت چاکسازی بکرێت. هەروەها دەکرێت لەم قۆناغەدا پشکنینی فیزیکی بۆ کاڵاکان ئەنجام بدرێت.
هەنگاوی سێیەم: دەرکردنی مۆڵەتی هەناردەکردن
دوای پەسەندکردنی کۆتایی، گومرگ مۆڵەتی هەناردەکردن دەدات. ئەم مۆڵەتە بەڵگەنامەیەکی فەرمییە بۆ هەناردەکردنی کاڵا لە وڵاتەوە.
هەنگاوی چوارەم: بارکردن و دابەزاندنی کاڵاکان
دوای وەرگرتنی مۆڵەتەکە، دەتوانرێت کاڵاکان بگوازرێنەوە بۆ سنووری پەیوەندیدار و لەژێر چاودێری ئەفسەرانی گومرگدا لە وڵات دەربچن.
ئامۆژگاری پراکتیکی بۆ کەمکردنەوەی تێچووی هەناردەکردن و کات
بۆ زیادکردنی بەرهەمهێنان لە پرۆسەی هەناردەکردندا، ڕەچاوکردنی ئەم خاڵانەی خوارەوە زۆر کاریگەرە: ١.
- لەگەڵ کارمەندێکی پسپۆڕی پاککردنەوە کار بکە: کەسانی پیشەیی بە ئەزموون دەتوانن پێشبینی زۆرێک لە کێشەکان بکەن و چارەسەری بکەن.
- بە وردی پێداچوونەوە بە یاساکانی وڵاتی مەبەست: هەندێک وڵات سنووردارکردنیان هەیە کە ئەگەر پەیڕەو نەکرێن، دەبێتە هۆی گەڕانەوەی کاڵاکان.
- هاوتاکردنی وردی بەڵگەنامەکان: دەبێت هەماهەنگی تەواو لە نێوان هەموو بەڵگەنامەکاندا هەبێت. ناتەبایی تەنانەت یەک ژمارە یان وشەش ڕەنگە کێشەی گەورە دروست بکات.
- بەکارهێنانی بیمەی نێودەوڵەتی ڕەوا: لە کاتی پرۆسەی هەناردەکردندا، مەترسییەکانی وەک دزی، ڕووداو، زیان، یان دواکەوتن هەن کە تەنها لەلایەن بیمەی ڕەوا دەیانگرێتەوە.
- هەڵبژاردنی شێوازی گواستنەوەی گونجاو: بەپێی جۆری کاڵا و شوێنی مەبەست و تێچوون، هەڵبژاردنی شێوازی گواستنەوە (هەوا، وشکانی، دەریا) زۆر گرنگە.
ئەنجام
پرۆسەی هەناردەکردنی کاڵا تێکەڵەیەک لە چالاکییە تەکنیکی و یاسایی و گومرگی و لۆجستیکییەکانە کە پێویستی بە پلان و بەڵگەنامەی ورد هەیە. هەناردەکارە سەرکەوتووەکان نەک هەر دەبێت ئاشنای بەڵگەنامە و یاسا ناوخۆییەکان بن، بەڵکو دەبێت زانیاری تەواویان هەبێت لەسەر پێداویستییەکانی وڵاتانی مەبەست. بەکارهێنانی ڕاوێژکاری یاسایی بە ئەزموون و پسپۆڕانی پاککردنەوە دەتوانێت ڕێگری لە چەندین کێشە بکات و پرۆسەی هەناردەکردن سەلامەت و قازانجدار بکات.
شارماركێت
پلاتفۆرمێکی ئۆنلاینە کە پەیوەندی بازرگانی نێوان پیشەسازییە جیاوازەکان لە ئاستی نێودەوڵەتیدا ئاسان دەکات. ئەم سایتە دەرفەتێکی زۆر باش بۆ کۆمپانیا و بزنسەکان دەڕەخسێنێت بۆ نمایشکردنی بەرهەم و خزمەتگوزارییەکانیان و هاوکاری لەگەڵ یاریزانانی تری پیشەسازی لە سەرانسەری جیهان.
وەک فەزای مەجازی تایبەتمەند، شارماركێت سەکۆیەک بۆ ئاڵوگۆڕی زانیاری و دروستکردنی تۆڕی بازرگانی بۆ بەکارهێنەران دابین دەکات. ئەم پلاتفۆرمە یارمەتی کۆمپانیاکان دەدات کە سوود لە دەرفەتە بازرگانییە نێودەوڵەتییەکان وەربگرن و پەیوەندییەکانیان لە ئاستی جیهانیدا فراوانتر بکەن.
لە شارماركێت ئەندامان دەتوانن بە ئاسانی کارلێک لەگەڵ یەکتر بکەن و دەست بە هاوکاری نوێ بکەن، لە هەمان کاتدا سایتەکە یارمەتی بڵاوکردنەوەی هۆشیاری دەدات لەسەر براند و بەرهەمە جیاوازەکان لە بازاڕە نێودەوڵەتییەکان. ئەم پلاتفۆرمە ئامرازێکی بەهێز و کارامەیە، بە تایبەت بۆ ئەوانەی دەیانەوێت پەرە بە بازرگانی جیهانی بدەن.