ڕێنمایی تەواو بۆ کڕینی جۆیست بۆ پڕۆژەی نیشتەجێبوون و بازرگانی

لە هەموو پڕۆژەیەکی بیناسازیدا یەکێک لە هۆکارە هەرە گرنگ و یەکلاکەرەوەکان بۆ سەرکەوتن هەڵبژاردنی کەرەستەی گونجاوە. ئەم هەڵبژاردنە نەک تەنها کاریگەری لەسەر کوالیتی کۆتایی پێکهاتەکە هەیە بەڵکو گەرەنتی مانەوە و سەلامەتی و سەقامگیری بیناکە دەکات. کەرەستەی بیناسازی دەبێت بتوانێت بەرگەی باری سەپێنراو و هەروەها بارودۆخی ژینگەیی و کات بگرێت، هەموو ئەمانە لە هەمان کاتدا ئەدای گونجاویان لە درێژخایەندا بپارێزن.

یەکێک لە گرنگترین و بنەڕەتیترین پێکهاتە پێکهاتەییەکان لە بیناکاندا، بەتایبەتی لە سەقفەکاندا، جۆیستە. جۆیست بە ئەندامێکی پێکهاتەیی گرنگ دادەنرێت کە شانبەشانی بلۆکی سەقف بەکاردەهێنرێت و ڕۆڵێکی سەرەکی دەگێڕێت لە هەڵگرتن و گواستنەوەی باری سەقف. ئەم توخمە دڵنیای دەدات لەوەی کە بارەکان لە کێشی کەرەستەی سەقف، باری مردوو و زیندوو و تەنانەت هێزەکانی لایەنی بە شێوەیەکی دروست و سەلامەت دەگوازرێنەوە بۆ تیشکی سەرەکی بیناکە. بە شێوەیەکی سادەتر، جۆیستەکان وەک ستوونی بچووکی سەقف کاردەکەن، بارەکان دەگوازنەوە بۆ تیشکی گەورەتر و لە کۆتاییدا بۆ بناغەکە.

گرنگی جۆیست لە پڕۆژەکانی بیناسازیدا بە جۆرێکە کە هەڵبژاردنی نادروست یان بەکارهێنانی جۆیستی نەگونجاو دەتوانێت ببێتە هۆی کێشەی جددی- لەوانە کەمبوونەوەی هێزی پێکهاتەیی، درز لە سەقفەکاندا، زیادبوونی تێچووی چاککردنەوە و چاککردنەوە و تەنانەت مەترسییەکانی سەلامەتی. بۆیە چ لە پڕۆژەی نیشتەجێبوون یان بازرگانیدا، هەڵبژاردنی جۆیستی گونجاو دەبێت بە وردبینی و گرنگیدانی تایبەتەوە ئەنجام بدرێت.

لە پڕۆژەکانی نیشتەجێبووندا بەهۆی تایبەتمەندی تەلارسازی و باری سووکترەوە، بەزۆری جۆیستی ستاندارد و ئابووری بەکاردەهێنرێت. بەڵام لە پڕۆژە بازرگانییەکاندا کە بارە سەپێنراوەکان دەتوانن زۆر قورستر بن و سەقفەکان زۆرجار مەودای گەورەتر دەبڕن، هەڵبژاردنی جۆیست دەبێت لەسەر بنەمای حیساباتی ئەندازیاری ورد بێت و بەپێی پێداویستییە تایبەتەکانی بەکارهێنان و پڕۆژەکە بێت.

لەم بابەتەدا ڕێنماییەکی گشتگیر و تەواوتان بۆ دابین دەکەین بۆ ئەوەی یارمەتیت بدات باشترین جۆیست هەڵبژێریت کە بەپێی جۆری پڕۆژەکەت و بارودۆخی ژینگەیی و بەکارهێنانی بیناکە و بودجەکەت گونجاوە. ئەم ڕێنماییە یارمەتیت دەدات لە نێوان جۆرە جیاوازەکانی جۆیست کە لە بازاڕدا بەردەستن، هەڵبژاردنێکی زیرەک و ئەندازیاری بکەیت، ئەمەش دڵنیای دەدات لە کوالیتی و مانەوە و سەلامەتی پڕۆژەکەت.

جۆیست چییە و ئەرکی چییە؟

لە دروستکردنی هەر پێکهاتەیەکدا سەقف ڕۆڵێکی زۆر گرنگ دەگێڕێت لە گواستنەوەی بار و دروستکردنی ڕوویەکی سەلامەت و جێگیر. یەکێک لە توخمە بنەڕەتی و سەرەکییەکانی دروستکردنی سەقفی جۆیست-بلۆک ئەو پێکهاتەیەیە کە بە جۆیست ناسراوە. لە بنەڕەتدا جۆیست ئەندامێکی پێکهاتەییە کە بارەکان لە ڕووی سەقفەوە دەگوازێتەوە بۆ تیشکی سەرەکی و لاوەکی. بەم شێوەیە بارەکان لە کێشی سەقفەوە، باری مردووی بیناکە، باری زیندوو (وەک مرۆڤ، مۆبیلیات و ئامێرەکان) و تەنانەت باری ژینگەیی وەک با و بوومەلەرزە، دەگوازرێنەوە بۆ بناغەکە.

پێناسەی جۆیست

جۆیست بە توخمێکی ئاسۆیی یان مەیل لە پێکهاتەکەدا پێناسە دەکرێت، کە لە پۆڵا، کۆنکرێت، یان تێکەڵەیەک لە هەردووکی دروستکراوە. بەزۆری جۆیستەکان پێشوەختە دروست دەکرێن یان لە شوێنی خۆیان کاست دەکرێن و لە نێوان تیرەکانی سەرەکیدا دادەنرێت. بە سادەیی، جۆیست تۆڕێکە لە تیشکی بچووکتر کە باری سەقف دەگوازێتەوە بۆ تیشکی گەورەتر.

ئەرکە سەرەکییەکانی جۆیست

1. هەڵگرتن و گواستنەوەی باری سەقف:
   جۆیستێک ئەو بارانە هەڵدەگرێت کە بەهۆی کێش و کەرەستە و ئامێر و کەسەکانی سەقفەوە دەسەپێندرێت، دەیانگوازێتەوە بۆ تیرەکانی سەرەکی پێکهاتەکە بۆ ئەوەی لە کۆتاییدا دەگەنە بناغەکە.
2. دروستکردنی ڕوویەکی گونجاو بۆ دانانی بلۆک و دروستکردنی سەقف:
   جۆیستەکان وەک پشتگیرییەک بۆ بلۆکی سەقف کاردەکەن، کە سەقفەکە دەتوانێت پێکهاتەیەکی یەکگرتوو و بەهێز پێکبهێنێت. بەزۆری بلۆکەکان لە نێوان جۆیستەکاندا دادەنرێت و دوای ئەوەی کۆنکرێت لەسەرەوە دەڕژێت، سەقفی کۆتایی دروست دەبێت.
3. کەمکردنەوەی span ی تیشکی سەرەکی:
   بەکارهێنانی جۆیستەکان بڕینی تیشکی گەورە دەشکێنێت بۆ بەشە بچووکەکان، ئەمەش یارمەتی کەمکردنەوەی کێشی گشتی و تێچووی پێکهاتەکە دەدات.
4. زیادکردنی بەرگری و سەقامگیری سەقف: ١.
   بە دابەشکردنی بارەکان بە شێوەیەکی یەکسان، جۆیستەکان ڕێگری لە چڕبوونەوەی هێزە تێکدەرەکان دەکەن، بەمەش سەقفەکە سەقامگیری و بەرگری زیاتر دەدات.
5. کەمکردنەوەی کێشی مردووی سەقف:
   هەڵبژاردنی جۆیستی گونجاو کێشی گشتی سەقف کەمدەکاتەوە، ئەمەش ڕاستەوخۆ باری سەر بناغە و چوارچێوەی بیناکە کەمدەکاتەوە.

گرنگی جۆیست لە پێکهاتەی نیشتەجێبوون و بازرگانیدا

لە بینا نیشتەجێبوونەکاندا، بارەکان بەزۆری تاڕادەیەک سووک و ستانداردن، بۆیە جۆیستەکان بە کێشی گونجاو و بەهێزی پێویست دەتوانن بە شێوەیەکی گونجاو پێداویستییە پێکهاتەییەکان دابین بکەن. بەڵام لە پڕۆژە بازرگانی و پیشەسازییەکان کە بارگاویکردنیان زیاترە و سپانی فراوانترە، جۆیستەکان پێویستیان بە پێشکەشکردنی هێز و کوالیتی بەرزتر هەیە بۆ دڵنیابوون لە سەلامەتی و مانەوەی پێکهاتەیی.

جیاوازی نێوان جۆیست و تیشکی سەرەکی

هەندێک جار، ڕەنگە جۆیستێک لەگەڵ تیشکێکی سەرەکی تێکەڵ بکرێت، بەڵام جیاوازی جەوهەری لە نێوان ئەو دووانەدا هەیە. تیشکی سەرەکی بارەکان لە جۆیست و سەقفەوە دەگوازێتەوە بۆ ستوونەکان و لە ڕووی قەبارە و بەهێزییەوە گەورەتر و بەهێزترە. لە بەرامبەردا جۆیستەکان بریتین لە تیشکی لاوەکی کە بارەکان دەگوازنەوە بۆ تیشکە سەرەکییەکان.

جۆرەکانی جۆیست: پێداچوونەوەیەکی گشتگیر و پراکتیکی

لە دیزاین و جێبەجێکردنی سەقفی جۆیست-بلۆکدا، هەڵبژاردنی جۆری گونجاوی جۆیست زۆر گرنگە. بەگشتی جۆیستەکان پۆلێن دەکرێن بۆ سێ جۆری سەرەکی کە هەریەکەیان تایبەتمەندی و سوود و زیانەکانی خۆیان هەیە. زانیاری تەواو لەسەر ئەم جۆرانە یارمەتیت دەدات باشترین بژاردە هەڵبژێریت بۆ پێداویستییەکانی پڕۆژەکەت و بارودۆخی ژینگەیی و بودجە.

1. کۆنکرێت (Truss) Joist

جۆیستی کۆنکرێتی کە بە جۆیستی تروس ناسراوە، باوترین جۆرە لە پڕۆژەکانی نیشتەجێبووندا. ئەم جۆیستە لە تێکەڵەیەک لە تەختەی گرژبوون، کۆنکرێتی کانزایی (بەزۆری وایەری پۆڵا) و کۆنکرێت دروستکراوە. کۆنکرێتەکە مامەڵە لەگەڵ هێزەکانی گرژی دەکات، لەکاتێکدا کۆنکرێت بەرگەی هێزەکانی پاڵەپەستۆی سەقفەکە دەگرێت.

• سوودەکانی: ١.
• نرخێکی گونجاو و ئابووری زیاتر بە بەراورد بە جۆرەکانی تر.
• دەستڕاگەیشتن بە کەرەستەی خاو و هێزی کارامە بە ئاسانی.
• جێبەجێکردنی سادە و بەربڵاو لە زۆربەی پڕۆژەکان.
• بەرنامەکان:
• گونجاوە بۆ بینای نیشتەجێبوون کە درێژایی کورت بۆ مامناوەند (بەزۆری کەمتر لە ٥ مەتر).
• ئەو پڕۆژانەی کە سنووردارکردنی بودجەیان هەیە و پێویستیان بە سەقفێکی کاریگەر لە ڕووی تێچوونەوە هەیە.

2. جۆیستی کانزای (کرۆمیت).

جۆیستی کرۆمیت یان کانزای جۆرێکی ترە، لە ئاسنی گۆشەیی یان پۆڵا و پەڕۆی گەرمی دروستکراوە. بەهۆی سروشتی کانزاییەوە هێزێکی زیاتر پێشکەش دەکات و بە شێوەی پێش دروستکراو بەرهەم دەهێنرێت.

• سوودەکانی: ١.
• پێویست بە شۆرنگ ناکات، خێراکردنی لەسێدارەدان.
• کێشی سووکترە لە جۆیستەکانی کۆنکرێت، کەمکردنەوەی باری مردووی سەقف.
• توانای هەڵگرتنی باری زیاتر و درێژبوونەوەی مەودای فراوانتر (تا نزیکەی ٧ مەتر).
• نەرمییەکی بەرز لە بیناسازیدا، گونجاوە بۆ پڕۆژەی پیشەسازی و بازرگانی.
• بەرنامەکان:
• پڕۆژەی بازرگانی و فەزای پیشەسازی و بینا بەرزەکان.
• ئەو پێکهاتانەی کە پەنجەرەی فراوانیان هەیە و پێویستیان بە جۆیستی بەهێزی بەرز هەیە.

3. جۆیستی پێش فشار

جۆیستی پێش فشار نوێترین و پێشکەوتووترین جۆرە، کە تێیدا کێبڵی پۆڵا لەناو کۆنکرێتەکەدا لە کاتی بەرهەمهێناندا گرژ دەکرێن. ئەم کێبڵانە پێش ئەوەی کۆنکرێتەکە جێگیر بێت دەکشێن و یارمەتی جۆیست دەدەن کە زۆر کاریگەرتر بارەکان هەڵبگرێت کاتێک کۆنکرێتەکە ڕەق دەبێتەوە.

• سوودەکانی: ١.
• زۆر بەهێزە و گونجاوە بۆ spans زۆر درێژ (زیاتر لە 10 مەتر).
• ئەستووری سەقف و کێشی مردوو کەم دەکاتەوە بەهۆی بەکارهێنانی باشی کەرەستەکانەوە.
• مانەوەی پێکهاتە زیاد دەکات و بەرگری زیاتر پێشکەش دەکات بەرامبەر بە درز و باری داینامیکی.
• بەرنامەکان:
• پڕۆژەی گەورە و پیشەسازی و بازرگانی کە داوای هێزی بەرز و فراوانی فراوان دەکەن.
• پرد و هۆڵی وەرزش و کۆگا و شوێنی پیشەسازی گەورە.

بە پشتبەستن بەو تایبەتمەندیانەی سەرەوە دەتوانین بڵێین کە:

• جۆیستی کۆنکرێتی بژاردەیەکی گونجاوە بۆ پڕۆژەکانی نیشتەجێبوون کە سنووری بودجەیان هەیە.
• جۆیستی کانزایی لە پڕۆژە بازرگانی و پیشەسازییەکاندا بە باشتر دەزانرێت بەهۆی خێراتر دانانی و بەهێزی بەرزتر.
• جۆیستەکانی پێش فشار باشترین هەڵبژاردەن بۆ ئەو پڕۆژانەی کە داواکاری پێکهاتەیی تایبەتیان هەیە و پەنجەرەی فراوانیان هەیە.

هەڵبژاردن لە نێوان ئەم جۆرانەدا دەبێت لەسەر بنەمای پێداویستییە تەکنیکییەکان، ڕەچاوکردنی ئابووری و بەکارهێنانی پڕۆژە بێت بۆ بەدەستهێنانی باشترین ئەنجام و تێچوون.

ئەنجام

هەڵبژاردنی جۆیستی گونجاو یەکێکە لە بڕیارە گرنگەکان لە هەر پڕۆژەیەکی بیناسازیدا، کە ڕاستەوخۆ کاریگەری لەسەر کوالیتی و مانەوە و سەلامەتی پێکهاتەکە دەبێت. لەگەڵ جۆراوجۆری جۆرەکانی جۆیست- جۆیستی کۆنکرێتی، جۆیستی کانزا و جۆیستی پێش فشار- هەبوونی زانیاری ورد لەسەر تایبەتمەندی و سوود و بەکارهێنانەکانی هەر جۆرێک یارمەتی ئەندازیاران، بەڵێندەران و خاوەن پڕۆژەکان دەدات هەڵبژاردەی زیرەک بکەن کە لەگەڵ پێداویستییە تایبەتەکانیاندا بگونجێت. بۆ پڕۆژەکانی نیشتەجێبوون، جۆیستی کۆنکرێتی ئابووری و کارامەیە، بەڵام بۆ پڕۆژە بازرگانی و پیشەسازییەکان کە سپانی گەورەتر و باری قورستریان هەیە، جۆیستی کانزا یان پێش فشار پێشنیار دەکرێت. هەڵبژاردنی جۆیست دەبێت لەسەر بنەمای حیساباتی ئەندازیاری، بارودۆخی ژینگەیی و سنووردارکردنی بودجە بێت بۆ دڵنیابوون لە پێکهاتەیەکی جێگیر و بەرگریکار و سەلامەت.